- 26 -
18. Verklarende woordenlijst
Wat zijn DVD's, VCD's en S-VCD's?
DVD's
DVD is de afkorting van „Digital Versatile Disc“. DVD's worden gebruikt voor
het opslaan van audio- en videodata; ze bestaan in de formaten 8 cm en
12 cm (doorsnede). DVD's bieden - door hun in vergelijking met CD-R's/CD-RW's
veel hogere opslagcapaciteit - een weergaveduur van de erop opgeslagen
audio- en videodata tot maximaal acht uur..
VCD's/S-VCD's
Met “Video-CD” (VCD) en “Super Video-CD” (S-VCD) worden twee methoden
gekenmerkt voor het gecomprimeerd opslaan van films op CD's. VCD's en
S-VCD's bestaan in de formaten 8 cm en 12 cm (doorsnede). Hun opslagca-
paciteit is dus vele malen kleiner dan die van DVD's. De discs kunnen slechts
20 minuten aan audio- en videodata opslaan (8 cm-formaat) resp. 74 minuten
(12 cm-formaat).
VCD's bestaan in twee uitvoeringen:
• Bij VCD's/S-VCD's van versie 1.1 kunnen alleen audio- en videodata
worden weergegeven.
• Bij VCD's/S-VCD's van versie 2.0 staan PBC (Playback Control)-functies
ter beschikking. Daardoor kunnen ook stilstaande beelden in hoge resolutie
worden weergegeven.
Playback Control (PBC)
VCD's/S-VCD's van versie 2.0 beschikken over Playback Control (kortweg
“PBC”). Daarbij is op de VCD/S-VCD een hoofdmenu beschikbaar waarmee
de verschillende functies van de VCD/S-VCD kunnen worden bediend.
Wat zijn titels en hoofdstukken?
Titel is de naam die is gegeven aan de grootste beeld- en geluidseenheden
op DVD's; bij vele DVD's heeft de hoofdfilm titelnummer 01. Voor bonusmateriaal
(bijvoorbeeld filmtrailer, achtergrondinformatie, enz.), dat op vele DVD's
beschikbaar is, kunnen eventueel andere titelnummers worden gebruikt.
Een hoofdstuk is een kleinere beeld- en geluidseenheid die onderdeel is van
een titel. Als de titel of titels van een DVD/VCD/S-VCD in hoofdstukken zijn
onderverdeeld, worden die in volgorde genummerd; door het invoeren van
de nummers van de hoofdstukken kunnen die direct worden gekozen.
Bedenk wel dat niet op alle DVD's …
• de titel of titels in (genummerde) hoofdstukken zijn onderverdeeld
• hoofdstukken ook als „scènes“ worden gekenmerkt (bijvoorbeeld in het
hoofdmenu van DVD's)
Wat betekent Scart, S-Video, Composite-Video Progressive
Scan, YUV en HDMI?
Scart
Scart is de naam van een 21-polige, genormeerde steekverbinding waarmee
RGB-signalen, videosignalen en S-videosignalen, alsmede verschillende andere
stuur- en hulpsignalen worden doorgegeven.
S-Video
Bij het aansluiten van de DVD-speler aan een TV-toestel via S-video worden
de signalen voor helderheid en kleur gescheiden overgedragen; waardoor
hogere beeldscherpte en een kleinere zogenaamde „kleurruis“ wordt bereikt.
Kleurruis is de naam die is gegeven aan de interferentie van de gekleurde,
veelal sterk verzadigde delen van een videobeeld door een onregelmatige,
onrustige stoorstructuur.
Composite-Video
Videosignaal of FBAS-signaal; waarbij het gaat om een beeldsignaal waarin
kleur- en helderheidsinformatie gelijktijdig worden doorgegeven.
Progressive Scan
Normaliter worden TV-toestellen en videoprojectors met zogenaamde „halve
beelden“ aangestuurd. Hierdoor ontstaat een duidelijk zichtbare lijnenstructuur.
Progressive Scan daarentegen houdt in dat er volledige beelden worden
doorgegeven (bij deze DVD-speler bij uitgang YPbPr), Progressive Scan-signalen
kunnen alleen door daarvoor geschikte weergave-apparaten (vooral groot-
beeld-TV's en projectors) worden verwerkt. De beeldkwaliteit is echter aan-
zienlijk beter dan die van gebruikelijke beeldsignalen.
YUV (Component Video Out)
YUV staat voor het componentsignaal, dat bij dit apparaat bij uitgang YPbPR
in de vorm van zogenaamde „halve beelden“ beschikbaar is; normaliter is
dit het beste signaal voor de aansturing van grootbeeld-TV's en projectors
die geen Progressive Scan-signalen kunnen verwerken. Evenals RGB-beeld-
overdracht is YUV samengesteld uit drie gescheiden beeldsignalen:
• het helderheidssignaal „Y“ en
• de beide kleurverschilsignalen „Pb/Cb“ en „Pr/Cr“
Halve beelden (Interlaced)/volledige beelden (Progressive Scan)
Een standaard TV-beeld is samengesteld uit 576 zichtbare lijnen; afwisselend
worden na elkaar alle verticale en dan alle horizontale beeldlijnen weerge-
geven, dus telkens een half beeld. Daardoor kunnen er per seconde slechts
25 volledige beelden (50 halve beelden) worden weergegeven. Deze techniek
wordt het „Interlace“-formaat genoemd.
In tegenstelling tot dit worden bij het zogenaamde „Progressive Scan“-for-
maat telkens alle beeldlijnen weergegeven. Dat betekent dat er per seconde
60 volledige beelden worden weergegeven, waardoor de totale beeldkwaliteit,
stilstaande beelden en tekst scherper overkomen.
HDMI
HDMI is de afkorting van „High Definition Multimedia Interface“ en bevat
een 19-polige interface voor de volledige digitale overdracht van audio- en
videodata. Met zijn hoge bandbreedte verwerkt HDMI alle huidige bekende
digitale video- en audioformaten van de consumentenelektronica. HDMI kan
audiodata overbrengen tot frequenties van 192 kHz met woordlengtes tot
24 Bit op 8 kanalen. Hierdoor kunnen niet alleen alle huidige in de consu-
mentenelektronica ingevoerde beeld- en geluidsformaten inclusief HDTV
(momenteel de hoogste resolutie van 1080i) zonder kwaliteitsverlies worden
overgedragen, maar ook toekomstige formaten met nog hogere beeldresolu-
ties.
Decoder
Het geluid op DVD's met surroundsound wordt in versleutelde (gecodeerde)
vorm op de DVD opgeslagen. Er bestaan verschillende codeerformaten voor
verschillende doeleinden, bijvoorbeeld AC-3 voor de weergave van het Dolby
Digital-Surroundgeluid.
Om gecodeerd geluid weer te kunnen geven, moet het afspeelapparaat (bij-
voorbeeld de DVD-speler) resp. de hierop aangesloten audiocomponenten
(bijvoorbeeld surround-installaties) over een zogenaamde decoder beschikken,
die de gecodeerde signalen weer in muziek resp. geluid kan omzetten.
Der Silvercrest KH 6517/KH 6518 DVD-speler beschikt over een AC-3-decoder
(voor Dolby Digital 5.1-Surround-geluidssignalen) .
Dolby Surround
Dolby Surround is een analoog geluidsformaat, waarbij de twee kanalen van
een stereosignaal worden gebruikt om de 3D-informatie van andere kanalen
in onder te brengen. Met een Dolby Surround-Decoder worden de signalen
opnieuw in geluid, resp. muziek omgezet en naar twee extra luidsprekers
gevoerd, die achter de luisterplaats opgesteld moeten worden.
